انواع سکه بهار آزادی

سکه بهار آزادی، یک نوع سکه طلا و از مسکوکات رسمی طلا در ایران است. این نوع سکه از سال ۱۳۵۸ شمسی و به مناسبت پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ در قطع‌های مختلف (ربع – نیم – تمام) ضرب شد.

عیار طلا سکه بهار آزادی چه در نوع قدیم و چه در جدید ۹۰۰ در ۱۰۰۰ است (معادل 22 عیار).

ضرب سکه‌ در ایران با استاندارد‌های امروزی مانند قطر و وزن سکه، از دورهٔ پهلوی اول در سال ۱۳۱۰ شمسی آغاز شد. این نوع سکه‌ها در آن زمان سکه طلا پهلوی نامیده می‌شد که بعد پیروزی انقلاب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی سکه بهار آزادی با طرح جدید ضرب گردید.

انواع سکه بهار آزادی

سکه بهار آزادی از نظر ظاهر به دو نوع قدیم و طرح جدید میباشند که طرح قدیم از سال 1358 تا سال 1370 و سکه امامی (طرح جدید) از سال 1370 به بعد ضرب گردیدند.

انواع سکه بهار آزادی از نظر قطع:

• ربع بهار آزادی
• نیم بهار آزادی
• یک بهار آزادی
• دو و نیم بهار آزادی
• پنج بهار آزادی

نکته: سکه پنج بهار آزادی فقط در سال 1358 (به مناسبت اولین سالگرد انقلاب) ضرب گردید. همچنین سکه طلا دو و نیم بهار آزادی در سال‌های 1358،1378،1387 به مناسبت‌هایی همچون یادبود پیروزی انقلاب، صدمین سال زادروز امام راحل به تعداد محدودی ضرب گردید.

سکه طرح قدیم

پس از پیروزی انقلاب جمهوری اسلامی، و از سال 1358 تا سال 1370 شمسی، سکه طلای ضرب شده به نام سکه بهار آزادی طرح قدیم معروف میباشند.

یک روی سکه نام حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام است که با خط معقلی و در یک شش ضلعی 3 بار تکرار گردیده است. همچنین عبارت بانک ملی ایران در زیر نام مبارک امام اول شیعیان نوشته شده است. بر روی دیگر سکه بهار آزادی طرح قدیم تصویری از حرم امام رضا علیه السلام با جمله “اولین بهار آزادی” (در ضرب های سال 1358) و همچنین تاریخ ضرب سکه منقوش بود که تا سال 1370 این نوع از سکه ها ضرب گردید.

سکه طرح جدید (امامی)

از سال 1370 شمسی تاکنون سکه بهار آزادی با طرح جدید که توسط استاد جعفر نجیبی طراحی گردیده است ضرب میشود. این نوع سکه به سکه امامی معروف است که بر روی آن تصویر امام خمینی (ره) نقش بسته است.

ضرب سکه امامی از سال 70 تاکنون ادامه دارد که بالاترین تاریخ ضرب مندرج شده بر روی سکه امامی سال 86 میباشد.

مشخصات سکه امامی

• عیار طلا سکه امامی : 900 در 1000 (22 عیار)
• وزن سکه تمام : معادل ۸٫۱۳۵۹۸ گرم
• قطر سکه امامی: ۲۲ میلیمتر
• روی سکه طلا مزین به تصویر حضرت امام و قید شدن سال ضرب در زیر تصویر امام، و در روی دیگر سکه تصویر بارگاه امام رضا علیه‌ السلام و قید شدن عبارت «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» در بالای تصویر و عبارت «بهار آزادی» در پایین تصویر.

مشخصات کلی انواع سکه بهار آزادی

• سکه تمام بهار آزادی (طرح قدیم و طرح جدید): وزن سکه ۸٫۱۳۵۹۸ گرم – عیار 22 – قطر 22 میلیمتر
• نیم بهار آزادی: وزن ۴٫۰۶۶۵ گرم – عیار 22 – قطر 19 میلیمتر
• ربع بهار آزادی: وزن ۲٫۰۳۳۲۵ گرم – عیار 22 – قطر 16 میلیمتر

کاربرد سکه بهار آزادی

• هدیه: در جشن ها و مهمانی ها، مراسم ازدواج، یادبود، تجلیل، اعیاد، جوایز ورزشی و سایر مناسبت های دیگر.
• عیدی کارکنان دولتی: در جهت کنترل نقدینگی، طبق مصوبه هیئت وزیران (سال 87)، نهادهای دولتی میتوانند جهت پرداخت حق عیدی کارکنان خود از سکه بهار آزادی استفاده نمایند.
• مهریه: طبق سنت مرسوم شده در ایران، سکه بهار آزادی جز پرطرفدارترین نوع مهریه میباشد. مقدار آن توسط زوجه در زمان عقد در عقدنامه قید میگردد.
• پس انداز: با توجه به اینکه در زمان فروش مسکوکات طلا، مبلغ زیادی به عنوان اجرت ساخت از قیمت طلا کم میشود، از این رو خیلی از افراد برای پس انداز و آینده نگری نسبت به خرید سکه اقدام مینمایند.
• سرمایه گذاری: سکه طلا بهار آزادی به دلیل ارزش ذاتی، در جهت سرمایه گذاری کم‌ریسک محسوب می‌شود. همچنین با توجه به سایر اقلام دیگر همچون ملک و مستقلات، سریع تر میتوان آن را به وجه رایج تبدیل نمود.

خرید و فروش سکه بهار آزادی

اصولا در هر محله ای از شهر تهران، صرافی و یا مراکز خرید و فروش سکه وجود دارد. گالری های طلا نیز به نوبه خود در خرید و فروش سکه سهیم هستند اما طبق بیانیه های منتشره بانک مرکزی، معتبرترین مرجع خرید و فروش، مراکزی هستند که به صورت تخصصی بر روی سکه بهار آزادی کار میکنند و دارای جواز و مدارک معتبر بر فعالیت سکه هستند.

مثال: سکه فروشی در هفت حوض (در شرق تهران) بورس سکه طلا نیری دارای مجوز رسمی از اتحادیه بوده است و در این مرکز فقط و فقط خدمات خرید و فروش سکه بهار آزادی و انواع سکه های بانکی با بهترین قیمت ارائه میگردد.هر چند که در همین محله تعداد زیادی طلا و جواهر فروش نیز وجود دارد اما بورس سکه نیری دارای مجوز رسمی خرید و فروش سکه طلا میباشد و دارای هولوگرام و وکیوم ثبت شده میباشد.

اختلاف قیمت سکه طرح قدیم با طرح جدید

به غیر از تفاوت در شکل ظاهری، عامل مهم دیگری که بین سکه‌ قدیم و طرح جدید وجود دارد تاریخ ضرب سکه مندرج بر روی آن است. اگرچه در کلیات عیار، وزن و حتی ارزش قانونی سکه تفاوتی وجود ندارد، اختلاف قیمتی مشهود است. به این صورت که قیمت سکه سال 86 بالاتر از سالهای دیگر میباشد.

علت این اختلاف قیمت به نسبت جدیدتر بودن تاریخ ضرب سکه است و در این میان سکه های ربع بهار آزادی سال 86 اختلاف قیمت چشم گیری با سکه های تاریخ قبل‌تر دارند.